Vrijwilligerswerk doen is leuk en belangrijk! Om dit alles goed te laten verlopen gelden ook voor dit werk een aantal wetten en regels: van arboregels tot belasting. Hieronder noemen we de belangrijkste.
De Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) is in juli 2018 in Nederland gewijzigd. Wat hebben vrijwilligersorganisaties met deze wetgeving te maken? Het antwoord hierop is dat ook verenigingen en stichtingen ook onder deze wetgeving vallen. Ieder organisatie is verplicht om vast te stellen wie de uiteindelijke belanghebbende is binnen de organisatie en deze te laten registeren in het UBO-register bij de Kamer van Koophandel. Daarnaast zullen financiële instellingen zoals banken, accountants, verzekeraars een OBU-verklaring vragen zodat handtekeningen geverifieerd kunnen worden.
Voor stichtingen en verenigingen zijn UBO's de personen die:
Als er geen personen zijn aan te wijzen op grond van de bovenstaande criteria, wordt in de Wet op grond van een ‘terugvaloptie’ alle statutaire bestuurders van een rechtspersoon als UBO aangewezen. Dit heeft tot gevolg dat in de klassieke non-profit stichtingen of verenigingen zoals de meeste vrijwilligersorganisaties zijn, de bestuurders allemaal UBO zijn. Lees hier meer over de UBO registratie.
Op 1 juli 2021 moeten alle verenigingen en stichtingen voldoen aan de nieuwe Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR). De WBTR is bedoeld om wanbestuur, onverantwoordelijk financieel beheer, misbruik van positie en andere ongewenste activiteiten binnen besturen te voorkomen. Het gaat over de positie en plichten van bestuursleden en toezichthouders en hun aansprakelijkheid. Maar ook over financieel beleid en goedkeuring van uitgaven, procedures bij grote uitgaven of investeringen en regels omtrent belangenverstrengeling.
Lees hier meer over de WBTR én het stappenplan om aan de nieuwe Wet te voldoen.
De Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) is in beginsel niet meer van toepassing op vrijwilligers. Alleen als er ernstige risico’s aanwezig zijn, bijvoorbeeld bij werken op hoogte, onder water of met gevaarlijke stoffen, blijven de Arbo voorschriften wel van toepassing. Voor vrijwilligers onder de 18 jaar, zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven blijven een aantal aanvullende voorschriften gelden. Daarnaast blijven vrijwilligersorganisaties op basis van hun zorgplicht verantwoordelijk en aansprakelijk voor veilige en gezonde werkomstandigheden voor hun vrijwilligers.
Minderjarigen
Voor minderjarigen geldt ook dat organisaties zich aan de arbeidstijden moeten houden. De regels over op welke tijden jongeren ingezet mogen worden als vrijwilliger of stagiair verschillen: voor schooldagen gelden andere regels dan voor vrije dagen. Het aantal uren dat zij mogen werken is ook beperkt, afhankelijk van de leeftijd.
Een veilige organisatie
Ook de sociale veiligheid binnen de organisatie is een belangrijk thema. Dit begint bij het voorkomen van ongewenst gedrag. Wil je weten wat jij als organisatie kunt doen? Lees hier meer over het thema.
VOG
Werkt jouw vrijwilligersorganisatie met kwetsbare mensen? Dan kunnen jouw vrijwilligers in aanmerking komen voor een gratis Verklaring Omtrent Gedrag (VOG). Bekijk de voorwaarden of meld je aan via www.gratisvog.nl.
Sinds 25 mei 2018 geldt de AVG voor alle organisaties die persoonsgegevens verzamelen en bewaren. In alle Europese lidstaten gelden dezelfde regels. De Autoriteit Persoonsgegevens is de waakhond die in Nederland bevoegd is om controles op de privacywetgeving uit te voeren. Voor organisaties die met vrijwilligers werken is het belangrijk om het volgende te bekijken:
Wil je meer weten over de AVG? De Autoriteit Persoonsgegevens heeft hierover alles uitgelegd op de website. Het NOV heeft een stappenplan gemaakt hoe je als vrijwilligersorganisatie met de AVG om kan gaan.